اسكيزوفرني (جنون جواني)
جنون جواني يك بيماري مزمن و اغلب ناتوان كننده رواني است . اين بيماري مي تواند باعث شود كه از مردم و فعاليتهاي دنياي اطرافتان جدا بيفتيد و به دنياي هذيان پس رفت كنيد يا از واقعيت جدا بيفتيد. جنون جواني نوعي از جنون است كه يك اختلال تفكر محسوب مي شود و در آن تفسير واقعيت غيرطبيعي است. جنون نشانه اي از يك مغز آسيب ديده است. اين بيماري حدود ۱% جمعيت دنيا را مبتلا مي كند . شايعترين سن ظهور آن بين ۱۳ تا ۲۵ سالگي است و در مردان زودتر از زنان اتفاق مي افتد. در مردان جنون جواني در سنين نوجواني تا ۲۰ سالگي عموميت دارد. در زنان شروع بيماري مشخصاً در سالهاي ۲۰ سالگي يا اوايل ۳۰ سالگي است.
غالباً درماني براي بيماري وجود ندارد، اما با كار مداوم با يك روانپزشك يا ساير كارشناسان بهداشت رواني اين بيماري مي تواند با موفقيت كنترل شود. خصوصاً زماني كه تشخيص زود هنگام داده شود. خوشبختانه، داروهاي جديد در حال قابل كنترل كردن بيشتر اين بيماري كم شناخته شده هستند.
● علايم و نشانه ها
▪ علايم و نشانه هاي جنون جواني مي تواند شامل موارد زير باشد :
ـ هذيان : اعتقادات فردي كه بر اساس واقعيت نيستند، مانند بدبيني در مورد اينكه عليه شما توطئه چيني مي شود يا مورد آزار قرار مي گيريد.
ـ هذيانهاي عجيب و غريب : مثلاً اعتقاد به اينكه مريخي ها افكار شما را كنترل مي كنند.
ـ توهم : احساس اشياء و چيزهايي كه وجود ندارد، مانند تصور صداهاي در هم و بر هم
ـ فقدان احساس يا نشان دادن احساسات نامتناسب
ـ اختلال عملكرد در محل كار يا موقعيتهاي اجتماعي
● مشكلات بهداشت شخصي
به طور كلي، جنون جواني باعث كاهش تدريجي و پيشرونده توانايي كار در نقشهاي مختلف، خصوصاً در شغل فرد و زندگي فردي مي شود. علائم و نشانه هاي جنون جواني به ميزان زيادي متغير است.
يك فرد ممكن است در زمانهاي مختلف به شكل متفاوتي عمل كند. ممكن است به شدت پرخاشگر و عصبي شود، يا دچار حالت كاتاتونيا ( حالت بدون حركت، بدون پاسخ و شبه بيهوشي) شود، يا ممكن است اكثر اوقات رفتار طبيعي داشته باشد. علائم و نشانه هايي كه حداقل به مدت ۶ ماه مداوم و پيشرونده هستند نشاندهنده جنون جواني هستند. به طور كلي جنون جواي داراي علائم مثبت و علائم منفي است.
● علائم منفي
علائم منفي ممكن است در اوايل بيماري اتفاق بيفتد و فرد ممكن است نداند كه به درمان نياز دارد. علائم منفي عموماً همراه با اختلال تدريجي در عملكرد هستند و باعث مي شوند كمتر اجتماعي باشيد. اين علائم مي تواند شامل : بي احساسي / احساسات نامتناسب مانند ( خنديدن هنگام توصيف تصورات وحشتناك) و تغيير در صحبت كردن ( صحبت كند و يكنواخت )
● علائم مثبت
▪ علائم مثبت غالباً شامل توهم و هذيان است:
ـ توهم : توهم زماني اتفاق مي افتد كه چيزهايي را كه وجود ندارند حس مي كنيد. شايعترين توهم در جنون جواني شنيدن صداهاست. ممكن است با صداهايي كه هيچ كس ديگري نمي شنود گفتگو كنيد . يا ممكن است صداهايي را كه شما را به انجام كاري تشويق مي كنند بشنويد. توهم ممكن است باعث آسيب رساندن به ديگران شود.
ـ هذيان : هذيان عقايد متعصبانه فردي هستند كه هيچ پايه واقعي ندارند ، شايعترين زير مجموعه جنون جواني، جنون جواني پارانوئيد ( بدبينانه ) است كه در آن عقايد غير منطقي مبني بر اينكه ديگران عليه شما توطئه مي چينند يا به شما آسيب مي رسانند داريد. مثلاً بعضي افراد دچار جنون جواني ممكن است باور داشته باشند كه تلويزيون رفتارهاي آنها را جهت مي دهد يا نيروهاي خارجي افكار آنها را كنترل مي كنند.
● علتها :
محققين هنوز علت يا علتهاي جنون جواني را شناسايي نكرده اند، گر چه معتقدند كه عوامل ژنتيكي در اين بيماري نقش دارد. اختلالات ساختماني شيميايي مخفي در مغز مي تواند با ايجاد بيماري مرتبط باشد .
جنون جواني ممكن است به تنهايي يا همراه با ساير بيماريهاي رواني يا طبي بروز كند.
درك نادرست از جنون جواني و ارتباط آن با ساير بيماريهاي رواني فراوان است، حقايق زير مي تواند به روشن كردن آنچه هست و آنچه نيست كمك كند :
▪ جنون جواني مشابه چند شخصيتي بودن نيست. اختلال چند شخصيتي يك وضعيت جداگانه و نادر است.
▪ گرچه برخي افراد دچار جنون جواني تمايل به خشونت دارند، اكثر آنها اين چنين نيستند.
▪ بسياري از آنها به جاي تقابل با ديگران در خود فرو مي روند.
▪ هر كسي كه بدبين است يا رفتار خشني دارد، دچار جنون جواني نيست. برخي افراد اختلال شخصيت بدبينانه دارند، نوعي گرايش به مظنون بودن يا بي اعتمادي به ديگران، بدون ساير نمودهاي جنون جواني هر كس كه صدايي را مي شنود دچار جنون جواني نيست. بعضي افراد افسرده هم ممكن است صداهايي بشنوند.
▪ شنيدن صدا ممكن است در نتيجه يك بيماري خطرناك طبي يا به علت اثر داروها ايجاد شود.
● چه وقت بايد به دنبال توصيه پزشكي بود
جنون جواني غالباً بيماري نيست كه فرد خودش به دنبال درمان برود. براي فردي كه جنون جواني دارد هذيانها و توهمات واقعي هستند و او غالباً تصور مي كند كه نيازي به كمك پزشكي ندارد. اگر شما يكي از اعضاي خانواده يا دوست فردي هستيد كه علايم محتمل جنون جواني يا ساير بيماريهاي رواني را نشان مي دهد، مي توانيد فردي باشيد كه او را نزديك پزشك مي بريد تا مورد بررسي قرار گيرد .
● غربالگري و تشخيص
تشخيص زود هنگام و درمان جنون جواني بسيار مهم است. پيش از گذاشتن تشخيص جنون جواني، احتمالاً پزشكتان ساير علتهاي محتمل علائم مطرح كننده جنون را رد خواهد كرد. احتمال دارد ساير بيماريهاي رواني يا جسمي علايمي مشابه جنون جواني ايجاد كنند.
پزشك ممكن است سابقه خانوادگي و طبي شما را بخواهد و معاينه بدني انجام دهد. در ضمن ممكن است آزمايش خون و ادرار نيز انجام دهد تا ببيند آيا داروها، سوء مصرف مواد و ساير بيماريهاي جسمي عامل علايم شما هستند يا خير.در ميان ساير بيماريهاي رواني كه حداقل تا حدي امكان دارد جنون جواني را تقليد كنند، افسردگي، اختلالات دو قطبي، ساير انواع جنون و سوء مصرف الكل و ديگر داروها قرار دارد.
احتمال دارد بيماريهاي جسمي مانند عفونتهاي خاص، سرطانها، اختلالات دستگاه عصبي، اختلالات دستگاه ايمني و ساير بيماريها نيز بعضي علائم جنون را توليد كنند. از سوي ديگر جنون مي تواند عارضه جانبي برخي داروها نيز باشد.
اگر هيچ علت زمينه اي ديگر يافت نشود، پزشك تشخيص جنون جواني را براساس علائم و نشانه هايي كه در بالا خلاصه شد، مي گذارد.
● درمان
درمانهاي ضد جنون، كه به نام نورولپتيك نيز گفته مي شوند، سنگ بناي درمان هستند. تا سال ۱۹۹۰ داروهاي ضد جنون بيشتر بر روي علائم مثبت اثر مي كردند تا علائم منفي، نسل جديدي از داروهاي ضد جنون اثرات بيشتري را بر روي هر دو نوع علائم مثبت و منفي مي گذارد. اين داروهاي ضد جنون جديد شامل كلوزاپين( كلوزاريل)، رسپيرودون (ريسپيردال) ، اولانزاپين (زيپركس)، كوتياپين (سروكوئل)، زيپراسيدون (گئودون ) و آري پيپرازول ( آبيليفي ) هستند.
براساس توصيه انجمن ديابت آمريكا، داروهاي ضد جنون خاصي امكان دارد، خطر ديابت چاقي و افزايش فشار خون را افزايش دهند. به اين دليل، مطالعه اي در فوريه ۲۰۰۴ با عنوان مراقبت ديابت توصيه مي كند كه پزشكان بر وضعيت افرادي كه كلوزاريل، ريسپردال، زيپركس، سروكوئل، گئودون يا آبيلنفي مصرف مي كنند نظارت داشته باشند.
● مهارتهاي سازگاري
سازگاري با بيماري براي افراد خانواده و دوستان فردي كه مبتلا به جنون جواني است، مي تواند تعهدزماني و تلاش بسيار زيادي را باعث شود.
● گروههاي حمايتي
گروههاي حمايتي مي توانند بخشهاي ارزشمندي از شبكه وسيعتري از حمايت اجتماعي باشند كه شامل مراقبين بهداشتي، خانواده، دوستان و محلي براي عبادات مذهبي است.
گروههاي حمايتي مختلف افراد دوستان و خانواده را كه با انواع مختلفي از مشكلات بهداشت رواني يا جسمي دست و پنجه نرم مي كنند، گرد هم مي آورند. گروههاي حمايتي براي جنون جواني مكاني راتأمين مي كنند كه افراد مي توانند مشكلات شايع خود را درآن با هم سهيم شوند و حمايت مداومي براي يكديگر ايجاد كنند.
از پزشك خود درباره گروههاي كمك به خود كه ممكن است در جامعه شما وجود داشته باشد سؤال كنيد. بخش بهداشت محلي تان، كتابخانه عمومي، دفترچه تلفن و اينترنت مي تواند منابع خوبي براي يافتن يك گروه حمايتي در منطقه شما باشند.
نظرات شما عزیزان:
تبادل لینک هوشمند
برای تبادل لینک ابتدا ما را با عنوان
سپیگان و آدرس sales.LXB.ir تبادل لینک نمایید